Thủ tục cấp Giấy chứng nhận An toàn Vệ sinh Thực phẩm cho doanh nghiệp mới 2025

Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm (hay giấy phép VSATTP) là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước cấp, xác nhận cơ sở kinh doanh đã đủ điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm. Theo quy định pháp luật, hầu hết các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm đều bắt buộc phải có giấy chứng nhận VSATTP trước khi hoạt động.

Việc thực hiện đúng thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn tránh nguy cơ bị xử phạt nặng hoặc đình chỉ kinh doanh nếu hoạt động “chui” không giấy phép. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cho doanh nghiệp mới và cá nhân khởi nghiệp về quy trình cấp phép vệ sinh thực phẩm, bao gồm hồ sơ cần chuẩn bị, các bước tiến hành, thời gian, chi phí và những lưu ý quan trọng theo cập nhật mới nhất năm 2025.

Giấy chứng nhận VSATTP là gì và ai cần phải có?

Giấy chứng nhận VSATTP (vệ sinh an toàn thực phẩm) là chứng nhận cấp cho cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm hoặc dịch vụ ăn uống khi cơ sở đáp ứng đầy đủ các điều kiện vệ sinh, an toàn theo Luật An toàn thực phẩm. Nói cách khác, đây là “giấy thông hành” khẳng định doanh nghiệp đã tuân thủ các quy định về cơ sở vật chất, trang thiết bị, quy trình chế biến, sức khỏe và kiến thức của nhân viên… để bảo đảm thực phẩm cung cấp ra thị trường là an toàn.

Tất cả các cơ sở sản xuất thực phẩm, chế biến, kinh doanh dịch vụ ăn uống… đều thuộc đối tượng phải xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm theo luật định. Trường hợp miễn trừ: một số cơ sở được miễn không cần xin giấy chứng nhận VSATTP, ví dụ như sản xuất thực phẩm ban đầu nhỏ lẻ; kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ; bán thực phẩm đóng gói sẵn không qua chế biến; kinh doanh thức ăn đường phố (không có địa điểm cố định); hoặc cơ sở đã có các chứng chỉ an toàn thực phẩm tương đương khác.

Ngoài những trường hợp đặc biệt được miễn này, tất cả cơ sở kinh doanh, sản xuất thực phẩm còn lại đều phải có giấy chứng nhận ATTP trước khi đi vào hoạt động.

Quy trình thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm

Quy trình xin cấp giấy chứng nhận VSATTP gồm nhiều bước tuần tự từ chuẩn bị hồ sơ cho đến lúc nhận kết quả. Năm 2025, thủ tục đã được đơn giản hóa phần nào theo quy định mới, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Dưới đây là các bước thực hiện cụ thể:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ xin giấy phép VSATTP

Doanh nghiệp cần chuẩn bị một bộ hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận VSATTP đầy đủ theo yêu cầu. Hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau:

• Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (theo mẫu quy định).

• Bản sao Giấy đăng ký kinh doanh (hoặc giấy tờ pháp lý tương đương) có đăng ký ngành nghề kinh doanh thực phẩm. Đây là cơ sở để cơ quan chức năng xác định thẩm quyền cấp phép và loại hình kinh doanh của cơ sở.

• Bản thuyết minh về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ bảo đảm điều kiện an toàn thực phẩm của cơ sở. Thông thường gồm sơ đồ thiết kế mặt bằng cơ sở và khu vực xung quanh, sơ đồ quy trình chế biến hoặc bảo quản thực phẩm, cùng bản mô tả các thiết bị, dụng cụ hiện có phục vụ cho việc sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

• Giấy xác nhận đủ sức khỏe của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm (do cơ sở y tế cấp huyện trở lên cấp). Ngoài khám sức khỏe, một số địa phương yêu cầu kết quả xét nghiệm phân âm tính đối với các bệnh truyền qua thực phẩm (như tả, lỵ, thương hàn) cho các đối tượng trực tiếp chế biến thực phẩm.

• Giấy xác nhận đã được tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh (do cơ quan có thẩm quyền cấp sau khi tham gia khóa tập huấn). Đây là chứng nhận rằng chủ và nhân viên đã hiểu biết các quy định, kiến thức cơ bản về vệ sinh và an toàn thực phẩm.

• Các giấy tờ khác (nếu có): Ví dụ, giấy tờ chứng minh nguồn gốc nguyên liệu chính và kết quả kiểm nghiệm nguồn nước sử dụng trong chế biến (đặc biệt với cơ sở sản xuất thực phẩm, nước uống). Ngoài ra, một bản cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm theo mẫu quy định có thể được yêu cầu để cơ sở cam kết tự chịu trách nhiệm về việc luôn tuân thủ các điều kiện ATVSTP.

Lưu ý: Chuẩn bị hồ sơ cẩn thận và đầy đủ ngay từ đầu sẽ giúp quá trình xét duyệt diễn ra suôn sẻ hơn. Nếu hồ sơ thiếu hoặc sai, doanh nghiệp sẽ phải bổ sung, chỉnh sửa, kéo dài thời gian cấp phép. Hãy đối chiếu danh mục hồ sơ với quy định mới nhất tại cơ quan chức năng hoặc trang thông tin của Sở/Chi cục ATTP để không bỏ sót giấy tờ nào.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền

Sau khi hoàn thiện hồ sơ, doanh nghiệp tiến hành nộp đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép VSATTP. Cơ quan tiếp nhận hồ sơ phụ thuộc vào lĩnh vực kinh doanh và địa phương của cơ sở:

• Tại TP. Hồ Chí Minh, cơ quan đầu mối là Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM (trực thuộc UBND thành phố). Sở ATTP tiếp nhận và cấp giấy chứng nhận ATTP cho các doanh nghiệp, chi nhánh công ty, cơ sở sản xuất thực phẩm trên địa bàn thuộc thẩm quyền thành phố. Đối với hộ kinh doanh cá thể (đăng ký kinh doanh tại quận/huyện), thẩm quyền cấp giấy phép thuộc UBND quận, huyện hoặc thành phố Thủ Đức nơi cơ sở đăng ký hoạt động.

• Tại các tỉnh/thành khác chưa có Sở ATTP riêng, thẩm quyền cấp giấy chứng nhận VSATTP được phân công theo ngành hàng: ví dụ Chi cục/Văn phòng An toàn thực phẩm thuộc Sở Y tế quản lý cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thuộc Bộ Y tế; Sở Nông nghiệp & PTNT quản lý cơ sở sản xuất kinh doanh nông sản, thủy sản; Sở Công Thương quản lý cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm công nghiệp, bánh kẹo, siêu thị…. Thông tin này thường được quy định chi tiết trong nghị định và hướng dẫn liên ngành, doanh nghiệp nên liên hệ cơ quan chức năng địa phương để xác định đúng nơi nộp hồ sơ.

Doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ bằng nhiều hình thức: trực tuyến qua Cổng dịch vụ công, nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa của cơ quan chức năng, hoặc gửi hồ sơ qua đường bưu điện. Khi tiếp nhận, cơ quan sẽ cấp phiếu tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả cho doanh nghiệp, trên phiếu ghi rõ thời gian dự kiến xử lý xong hồ sơ. Thông thường, hồ sơ sẽ được chuyển đến bộ phận chuyên môn để bắt đầu quá trình thẩm xét trong vòng vài ngày sau khi tiếp nhận.

Bước 3: Thẩm xét tính hợp lệ của hồ sơ

Trong khoảng 5 ngày làm việc đầu tiên kể từ khi nhận hồ sơ, cơ quan chức năng (Sở hoặc đơn vị được phân công) sẽ kiểm tra tính hợp lệ và đầy đủ của hồ sơ. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ hoặc có sai sót, cơ quan sẽ thông báo bằng văn bản để doanh nghiệp biết và bổ sung, chỉnh sửa kịp thời. Lúc này, doanh nghiệp cần nhanh chóng hoàn thiện theo hướng dẫn và nộp bổ sung. Việc thẩm định thực tế tại cơ sở chỉ được thực hiện sau khi hồ sơ giấy tờ đã đạt yêu cầu. Do đó, khâu chuẩn bị hồ sơ ban đầu rất quan trọng để không mất thời gian qua lại nhiều lần.

Bước 4: Thẩm định thực tế tại cơ sở kinh doanh

Khi hồ sơ đã hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền sẽ ban hành quyết định thành lập đoàn thẩm định và tiến hành kiểm tra thực tế tại cơ sở. Thông thường, đoàn thẩm định sẽ đến cơ sở trong vòng ~10 ngày làm việc sau khi có thông báo hồ sơ hợp lệ.

Đoàn thẩm định (bao gồm các cán bộ chuyên môn về an toàn thực phẩm, có thể có đại diện y tế, quản lý thị trường…) sẽ kiểm tra toàn diện điều kiện tại cơ sở: từ vệ sinh khu vực chế biến, trang thiết bị dụng cụ, nguồn nước, nguyên liệu đến điều kiện bảo quản, quy trình sản xuất, cũng như hồ sơ giấy tờ lưu tại cơ sở (như sổ kiểm thực ba bước, phiếu lưu mẫu thức ăn, hợp đồng nguồn cung ứng nguyên liệu…). Mục đích là xác minh thực tế rằng cơ sở đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm như đã cam kết trên hồ sơ.

Đoàn công tác liên ngành kiểm tra hồ sơ và điều kiện vệ sinh thực tế tại một quán ăn nhỏ

Trong buổi thẩm định, nếu đoàn kiểm tra phát hiện những điểm chưa đạt yêu cầu (ví dụ: khu vực chế biến chưa đảm bảo vệ sinh, nhân viên chưa sử dụng bảo hộ đúng quy định, thiếu tủ lưu mẫu thực phẩm, v.v.), những thiếu sót này sẽ được nêu ra trong biên bản thẩm định. Cơ sở sẽ được hướng dẫn khắc phục và thường phải cam kết khắc phục trong thời gian nhất định (ví dụ 15-30 ngày) rồi báo cáo lại để đoàn xem xét, thẩm định bổ sung nếu cần.

Lưu ý, trong thời gian chờ hoàn thiện và được cấp giấy, cơ sở chưa được phép kinh doanh chính thức; nếu cố tình hoạt động không giấy phép có thể bị xử phạt. Do đó, doanh nghiệp nên chủ động đảm bảo cơ sở vật chất đạt chuẩn trước khi đề nghị thẩm định, nhằm tránh kéo dài thủ tục.

Bước 5: Cấp giấy chứng nhận và nhận kết quả

Nếu kết quả thẩm định thực tế đạt yêu cầu, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho doanh nghiệp. Thời gian cấp kết quả thường trong vòng ~5 ngày làm việc kể từ khi có biên bản thẩm định đạt. Doanh nghiệp sẽ nhận được Giấy chứng nhận VSATTP bản gốc (có chữ ký và đóng dấu của cơ quan cấp) và có thể tiến hành hoạt động kinh doanh hợp pháp kể từ thời điểm nhận giấy.

Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm

Giấy chứng nhận VSATTP hiện nay có thời hạn hiệu lực là 3 năm kể từ ngày cấp. Trước khi hết hạn, cơ sở phải thực hiện thủ tục xin cấp lại giấy chứng nhận (gia hạn) để được tiếp tục hoạt động. Doanh nghiệp nên lưu ý ghi nhớ thời điểm hết hạn trên giấy phép để chủ động nộp hồ sơ xin cấp lại trước vài tháng so với ngày hết hạn, tránh trường hợp giấy phép bị hết hiệu lực dẫn đến kinh doanh “chui” và có thể bị phạt. Trong trường hợp giấy chứng nhận bị mất, hỏng hoặc có nhu cầu thay đổi thông tin, doanh nghiệp cũng cần liên hệ cơ quan cấp phép để làm thủ tục cấp lại hoặc điều chỉnh.

Thời gian xử lý và chi phí cấp giấy phép VSATTP

Thời gian cấp giấy chứng nhận: Theo quy định mới nhất, thời hạn giải quyết thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm tối đa khoảng 20 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trên thực tế, thời gian này bao gồm: khoảng 5 ngày để thẩm xét hồ sơ, 10 ngày để tổ chức thẩm định tại cơ sở, và 5 ngày cuối để cấp giấy kết quả. Tuy nhiên, nếu hồ sơ cần bổ sung hoặc cơ sở phải khắc phục vi phạm sau thẩm định, tổng thời gian có thể kéo dài hơn dự kiến. Doanh nghiệp nên chủ động liên hệ với cơ quan cấp phép để theo dõi tiến độ hoặc hỗ trợ kịp thời khi được yêu cầu bổ sung thông tin.

Chi phí xin giấy chứng nhận VSATTP: Chi phí bao gồm lệ phí nhà nước và phí thẩm định thực tế. Theo quy định Bộ Tài chính, lệ phí cấp Giấy chứng nhận ATTP hiện khoảng 150.000 đồng/lần cấp. Ngoài ra, phí thẩm định cơ sở (khảo sát, đánh giá điều kiện thực tế) sẽ tùy thuộc vào quy mô và loại hình cơ sở: dao động khoảng 500.000 – 1.000.000 đồng cho cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ hoặc dịch vụ ăn uống quy mô nhỏ; 700.000 – 1.000.000 đồng cho nhà hàng phục vụ dưới hoặc trên 200 suất ăn; và có thể lên đến 2.500.000 đồng/lần thẩm định đối với cơ sở sản xuất thực phẩm quy mô lớn.

Mức phí thẩm định cụ thể được quy định tại Thông tư 67/2021/TT-BTC và Thông tư 43/2024/TT-BTC, doanh nghiệp có thể tham khảo biểu phí hiện hành tại website của Sở ATTP hoặc Sở Tài chính địa phương. Nhìn chung, tổng chi phí nhà nước cho một lần xin giấy phép VSATTP thường không quá cao (trong khoảng 1-3 triệu đồng tùy loại hình). Lưu ý: Chi phí này không bao gồm các khoản doanh nghiệp tự trang bị như khám sức khỏe, tập huấn kiến thức, cải tạo cơ sở vật chất… – những khoản đầu tư cần thiết để đáp ứng điều kiện ATTP.

Những lưu ý quan trọng khi xin giấy phép vệ sinh thực phẩm

Xin giấy chứng nhận VSATTP là quá trình đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng. Dưới đây là một số lưu ý thực tiễn giúp doanh nghiệp hoàn tất thủ tục thuận lợi và duy trì điều kiện ATTP sau khi được cấp phép:

• Chuẩn bị hồ sơ chu đáo: Hãy đảm bảo mọi giấy tờ đều hợp lệ, thông tin khớp chính xác và còn hiệu lực (đặc biệt là giấy khám sức khỏe, chứng nhận tập huấn thường có thời hạn). Nên photo công chứng các tài liệu theo yêu cầu và sắp xếp hồ sơ gọn gàng. Hồ sơ đầy đủ ngay từ đầu sẽ tránh được việc bổ sung nhiều lần, tiết kiệm thời gian.

• Kiểm tra cơ sở trước khi thẩm định: Doanh nghiệp nên tự rà soát hoặc nhờ tư vấn chuyên môn đánh giá cơ sở theo các tiêu chí ATTP trước khi đoàn kiểm tra chính thức. Đảm bảo khu vực chế biến, kho bãi sạch sẽ, thông thoáng; nguyên liệu, sản phẩm sắp xếp ngăn nắp; có đủ thiết bị cần thiết (tủ lưu mẫu thức ăn, thùng rác có nắp, bồn rửa tay, dụng cụ bảo hộ lao động…); và thực hiện đúng quy trình vệ sinh (ví dụ lưu mẫu thức ăn đúng quy định). Việc chủ động khắc phục các điểm chưa đạt trước sẽ giúp cơ sở “qua” buổi thẩm định dễ dàng hơn.

• Đào tạo và phân công nhân sự: Đảm bảo tất cả nhân viên trực tiếp chế biến, phục vụ đều được tập huấn kiến thức ATTP và khám sức khỏe định kỳ. Phân công người phụ trách theo dõi công tác ATTP tại cơ sở để duy trì các tiêu chuẩn mỗi ngày, không chỉ đối phó khi kiểm tra. Sau khi có giấy phép, cơ quan chức năng vẫn có thể kiểm tra đột xuất bất kỳ lúc nào. Nếu phát hiện vi phạm (như mất vệ sinh, dùng nguyên liệu không rõ nguồn gốc…), cơ sở có thể bị xử phạt và thu hồi giấy chứng nhận. Do đó, hãy biến việc tuân thủ quy định ATTP thành thói quen thường xuyên trong hoạt động kinh doanh.

• Tuân thủ sau cấp phép: Giấy chứng nhận VSATTP có hiệu lực 3 năm, nhưng doanh nghiệp phải luôn duy trì điều kiện an toàn thực phẩm trong suốt thời gian đó. Tránh tư tưởng “có giấy rồi là xong”. Hãy tiếp tục thực hiện tốt quy tắc vệ sinh, cập nhật kiến thức ATTP cho nhân viên, và định kỳ tự kiểm tra cơ sở. Nhờ vậy khi đến kỳ gia hạn hoặc khi có đoàn kiểm tra định kỳ, cơ sở của bạn sẽ luôn sẵn sàng và đáp ứng yêu cầu một cách tự tin.

• Theo dõi thời hạn và gia hạn kịp thời: Như đã nêu, hãy lưu ý mốc thời gian 3 năm hiệu lực của giấy chứng nhận. Đánh dấu lịch và chuẩn bị hồ sơ xin cấp lại trước khi giấy phép hết hạn (thường nên trước 1-2 tháng). Thủ tục cấp lại tương tự như cấp mới, doanh nghiệp cần cập nhật nếu có thay đổi về hoạt động, nhân sự, địa điểm… Việc gia hạn đúng hạn sẽ giúp hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn và luôn nằm trong khuôn khổ pháp luật.

Lợi ích khi có giấy chứng nhận VSATTP

Việc sở hữu giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cơ sở kinh doanh, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm:

• Tuân thủ pháp luật, tránh rủi ro pháp lý: Có giấy phép đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đã đáp ứng các yêu cầu của luật An toàn thực phẩm, nhờ đó tránh được nguy cơ bị xử phạt hành chính hoặc đình chỉ hoạt động do vi phạm. Đây là lợi ích quan trọng nhất ở góc độ pháp lý – giúp doanh nghiệp yên tâm vận hành.

• Tạo niềm tin và uy tín với khách hàng: Giấy chứng nhận VSATTP là minh chứng cho cam kết về chất lượng và an toàn vệ sinh của sản phẩm, dịch vụ mà cơ sở cung cấp. Khách hàng, đối tác có xu hướng tin tưởng và ưu tiên lựa chọn những cơ sở đã có chứng nhận hợp pháp. Điều này đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp mới, giúp nâng cao uy tín thương hiệu và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

• Mở rộng cơ hội kinh doanh: Nhiều kênh phân phối, siêu thị, chuỗi cửa hàng hoặc đối tác lớn hiện nay yêu cầu nhà cung cấp phải có giấy chứng nhận ATTP mới chấp nhận hợp tác. Do đó, khi có giấy phép, doanh nghiệp dễ dàng mở rộng thị trường hơn, đưa sản phẩm vào các hệ thống bán lẻ lớn hoặc xuất khẩu. Giấy VSATTP gần như là “tấm vé” thông hành để tiếp cận những cơ hội kinh doanh quy mô lớn mà nếu không có, cơ sở sẽ bị hạn chế.

• Nâng cao ý thức quản lý và chất lượng sản phẩm: Quá trình hoàn thiện điều kiện để được cấp giấy chứng nhận cũng giúp doanh nghiệp xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm bài bản. Chủ cơ sở và nhân viên hình thành thói quen kiểm soát chất lượng, vệ sinh trong mọi khâu sản xuất kinh doanh. Về lâu dài, điều này góp phần giảm thiểu rủi ro ngộ độc, sự cố an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và danh tiếng doanh nghiệp.

Kết luận: Đối với mỗi doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm, việc xin giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm là bước đi đầu tiên hết sức quan trọng và cần thiết. Quá trình này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ cũng như đầu tư cải thiện cơ sở vật chất, nhưng đổi lại doanh nghiệp sẽ hoạt động đúng luật, tạo dựng được lòng tin khách hàng và nền tảng vững chắc cho tương lai.

Hãy tận dụng các nguồn thông tin hỗ trợ từ Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM, các chi cục ATTP địa phương hoặc tư vấn từ những đơn vị chuyên môn uy tín như Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam để thực hiện thủ tục thuận lợi, đúng quy định. Với sự chuẩn bị đầy đủ và tinh thần tuân thủ, việc cấp giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm cho cơ sở mới sẽ trở nên đơn giản hơn, giúp doanh nghiệp tự tin bước vào thị trường một cách hợp pháp và thành công.